خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- تاکید حسین مهتدی استاد جوان دانشگاه خلیج فارس بوشهر که مترجم کتاب «پنج سال در کاخ شیشه‌ای؛ خاطرات دبیرکل سازمان ملل متحد» نوشته پطرس پطرس غالی است، در این گفت‌وگو بر این است که غالی علی‌رغم میل خود، توانایی مقابله با آمریکا برای حفظ استقلال را نداشت. پطرس غالی تنها دبیرکل سازمان ملل تاکنون بود که علی‌رغم انتخاب برای دور دوم دبیرکلی، با وتوی یکی از کشورهای عضو سازمان ملل (در اینجا آمریکا) از دبیرکلی باز مانده است و کتاب خاطرات او نیز شرح روندی است که به تقابل مستقیم و آشکار آمریکا با او منجر شد. تقابلی که البته هنوز ناگفته‌های بسیاری دارد. گفت‌وگوی ما با مهتدی را بخوانید:

مدت‌ها از زمانی که پطروس غالی دبیرکل سازمان ملل بود و همچنین از زمانی که او کتاب «پنج سال در کاخ شیشه‌ای» را نوشت می‌گذرد. دلیل این‌که به سراغ ترجمه کتاب رفتید چه بود؟
این کتاب را یکی از همکارانم به من معرفی کرد و پیشنهاد داد که ترجمه‌اش کنم. دلیل این‌که کتاب را برای ترجمه مناسب یافتم این بود که با مطالعه آن دریافتم که وضعیت سازمان ملل در گذشته و اکنون از نظر اینکه همواره این سازمان به عنوان ابزاری در اختیار کشورهای بزرگ به ویژه آمریکا بوده است تفاوتی نکرده است.
 
چرا این کتاب از نظر شما هنوز حرف‌های تازه‌ای برای ارائه دارد؟
به عنوان نمونه از جمله اطلاعاتی که از این کتاب برای ما حاصل می‌شود این است که کشورهای بزرگ و به ویژه آمریکا از پرداخت حق عضویت خود در سازمان ملل به عنوان ابزاری برای اعمال سیاست‌های خود استفاده می‌کردند و این واقعیتی است که هم اکنون نیز وجود دارد. همین تداوم روند سیاست‌ها نمودی از این است که این کتاب هنوز حرف‌هایی برای گفتن دارد. این‌که غالی اطلاعات خود در این زمینه را با دقت و جزئیات بیان کرده امکانی برای شناخت دقیق مکانیزم اداره سازمان ملل برای ما فراهم می‌سازد و این امر تازه و ماندگاری است.
همچنین این کتاب نشان از این دارد که سیاست‌های یکجانبه و دوگانه آمریکا در گذشته نیز وجود داشته است. غالی در این کتاب از تحقیر او از سوی نماینده آمریکا در سازمان ملل آلبرایت سخن گفته است همه این مسائل به غیرمستقل بودن سازمان ملل اشاره می‌کند.
 
پطروس غالی در این کتاب خود را در جایگاه فردی مستقل و توصیه‌ناپذیر جلوه می‌دهد. روایتی که او از خود ارائه می‌دهد تا چه میزان با روایت شما از او، به عنوان کسی که به هنگام ترجمه این کتاب در زندگی غالی مداقه کرده‌اید، همخوان است؟
 پطرس غالی سعی داشته است که مستقل باشد و در این زمینه نیز تلاش کرده است ولی قدرت‌طلبی آمریکا مانع اجرای این سیاست شده است و او نیز در این کتاب اشاره می‌کند در انتخاب برخی از معاونان و دستیاران و تعیین رؤسای مجموعه های سازمان ملل تحت تأثیر فشار آمریکا بوده است.

به عنوان مترجمی که از زبان عربی ترجمه می‌کنید و با فضای کشورهای عرب زبان آشنا هستید، جایگاه غالی به عنوان یک سیاستمدار مشهور را در این کشورها چگونه ارزیابی می‌کنید؟ چه نگاهی نسبت به او در کشورهای عرب زبان و فراتر از آن در سطح جهان وجود دارد؟
از آنجا که پطرس غالی مصری بوده است کشورهای عربی و به‌ ویژه قاره آفریقا به او به عنوان شخصیتی عرب زبان اهمیت زیادی قائل بودند و برای انتخاب او نیز برای دور دوم تلاش زیادی کردند هرچند نیز که موفق نشدند، در بُعد جهانی نیز مسئولان روسیه و فرانسه به خاطر تلاش او در جهت اصلاح سازمان ملل و سیاست استقلالی او تلاش زیادی برای ابقای او کردند.
 
غالی در جایی از کتاب دبیرکل سازمان ملل را برق‌گیری توصیف می‌کند که انزجار و تنفر نسبت به این سازمان به او اصابت می‌کند. نظر شما درباره این گفته غالی چیست؟ اگر با آن موافقید به نظر شما چرا سازمان ملل دچار چنین وضعی است؟
 اصطلاح برق‌گیر را مجله تایم برای پطرس غالی بکار برده است و مقصود آن است که پطرس غالی به دلیل این‌که در اجرای سیاست‌های خود موفق نشده است از سوی کشورهای مختلف مورد سرزنش قرار می‌گیرد و سرزنش او به عنوان دبیر کل در حقیقت باعث تضعیف جایگاه سازمان ملل می‌شود.
   
پس از دوران غالی جایگاه سازمان ملل در میان دولت‌ها بهتر شده یا بدتر؟
 از آنجا که دبیرکل سازمان ملل در هر دورۀ تحت فشار آمریکا بوده است پس از پطرس غالی  جایگاه سازمان ملل تغییر چندانی نداشته است.
 
از آثار دیگر خود و برنامه پژوهشی‌ای که دارید نیز بگوئید.
من عضو هیئت علمی دانشگاه خلیج فارس بوشهر هستم و تا به حال در زمینه ترجمه و تالیف تصحیح فعالیت‌هایی داشته‌ام. از جمله این فعالیت‌ها ترجمه دو اثر از دکتر علی حجازی استاد ادبیات عرب دانشگاه لبنان و منتقد و نویسنده برجسته است. یکی از این کتاب‌ها «خوشه‌های تشنگی» نام دارد که مجموعه داستانی درباره مقاومت اسلامی در لبنان است. نام کتاب دیگر هم «خواب و شاهزاده‌های طوفان‌ها» است. هر دوی این کتاب‌ها را انتشارات صدبرگ منتشر کرده است. از دیگر آثار من کتابی به نام «فرهنگ واژگان قرآن کریم» است که آن را انتشارات دانشگاه خلیج فارس بوشهر منتشر کرده است. همچنین کتاب دیگری به نام «مولودنامه امیرالمؤمنین (ع)» هم با تصحیح و تعلیق من توسط انتشارات کلام ماندگار به بازار آمده است.